TUYỂN CHUYÊN GIA ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SINH KẾ CỦA EUDR

ĐIỀU KHOẢN THAM CHIẾU

ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG SINH KẾ CỦA EUDR VỀ CÁC NHÀ SẢN XUẤT CÀ PHÊ QUYỀN SỞ HỮU NHỎ: NGHIÊN CỨU ĐIỂN HÌNH TẠI VIỆT 

Bối cảnh và lý do

Trên thế giới, cà phê được biết đến như một trong những mặt hàng quan trọng nhất và sản xuất cà phê là ngành công nghiệp tỷ đô ở nhiều quốc gia sản xuất cà phê, chủ yếu là các nước đang phát triển (Thong Quoc 2017). Có sáu mươi quốc gia đang sản xuất cà phê trên toàn cầu, và khoảng 70% sản lượng cà phê thế giới được sản xuất bởi bốn quốc gia chính: Brazil, Việt Nam, Columbia và Indonesia. Việc canh tác cà phê chủ yếu được trồng từ các quốc gia ở Châu Mỹ Latinh, Châu Á và Châu Phi, khoảng 70% lượng cà phê trên thế giới đến từ các hộ canh tác quy mô nhỏ (Bacon 2005). Cà phê là một trong những đồ uống được tiêu thụ rộng rãi nhất. Đối với nhiều quốc gia, cà phê là nguồn thu nhập chính của hàng triệu gia đình. Ví dụ, cà phê chiếm 24% tổng thu nhập ngoại hối ở Ethiopia (Minten et al. 2014) và là thu nhập sinh kế chính cho hơn một phần tư dân số của đất nước này. Cà phê du nhập vào Việt Nam lần đầu tiên vào thế kỷ 19 và hiện là một trong những quốc gia sản xuất cà phê lâu đời nhất trên thế giới. Trên toàn cầu, Việt Nam là quốc gia sản xuất cà phê lớn thứ hai và là nhà sản xuất hàng đầu về cà phê Robusta. Cà phê là sản phẩm quan trọng trong kinh tế nông thôn và là mặt hàng xuất khẩu đứng thứ hai sau gạo. Giá trị xuất khẩu cà phê chiếm 3% GDP của cả nước (Giang và Sarker 2018). Hơn 15 tỉnh thành trên khắp Việt Nam đã và đang trồng cà phê để xuất khẩu và cà phê được coi là nguồn sinh kế chính của 2,6 triệu hộ gia đình (Tasa 2018). Cà phê là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam, tạo ra thu nhập hơn 1,5 tỷ USD; và Đức, Mỹ, Italia, Nhật Bản, Tây Ban Nha là những thị trường xuất khẩu lớn của cà phê Việt Nam, với tổng trị giá 2.741 triệu USD (TCTK 2020), xuất khẩu khối lượng nhỏ sang Hàn Quốc, Nhật Bản và Trung Quốc. Robusta chiếm diện tích đất trồng cà phê lớn nhất Việt Nam (93% tổng diện tích đất trồng cà phê và 96% sản lượng cà phê) và phần còn lại là Arabica. Diện tích cà phê tăng nhanh từ năm 1982 và đạt 653 nghìn ha vào năm 2021. Hơn 15 tỉnh thành trên cả nước đã trồng cà phê để xuất khẩu.

Biến đổi khí hậu là một vấn đề được quốc tế công nhận và có tác động đa dạng đến nhiều lĩnh vực trên toàn cầu (Rathore et al. 2001; Fraser et al. 2013). Vai trò của rừng được công nhận trên toàn cầu vì những đóng góp đáng kể của nó trong việc giảm thiểu các tác động bất lợi do biến đổi khí hậu. Mặc dù đã có sự đầu tư đáng kể vào việc khôi phục và bảo vệ rừng trên toàn cầu, nhưng vẫn có sự suy giảm đáng kể về diện tích và chất lượng rừng. Vấn đề mất rừng và suy thoái rừng diễn ra dai dẳng và nghiêm trọng, đặc biệt là ở các nước đang phát triển (Köthke et al. 2013; Calle et al. 2016), dẫn đến mất rừng và suy thoái rừng. Tình trạng mất rừng, suy thoái rừng ngày càng gia tăng có thể gây áp lực lớn đối với các vấn đề môi trường, xã hội cũng như làm trầm trọng thêm tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

Trong nỗ lực giảm nạn phá rừng và suy thoái rừng, Uỷ ban Châu Âu đã đạt được thỏa thuận thỏa hiệp về Quy định không phá rừng mới của EU (EUDR) vào năm 2022 và dự kiến sẽ chính thức được ban hành vào giữa năm 2023. Bên cạnh việc góp phần quan trọng vào việc giảm thiểu nạn phá rừng và bảo vệ rừng, EUDR cũng tiềm ẩn nhiều tác động tiêu cực. Đó có thể là mất an ninh lương thực do trồng cà phê trên đất màu, lấn chiếm rừng do giảm thu nhập từ trồng cà phê, mất thị trường vì thiếu khả năng cạnh tranh, các vấn đề về rò rỉ… Trong khi hơn 90% người trồng cà phê là các hộ sản xuất quy mô nhỏ, tác động của EUDR ở Việt Nam đối với những người này có thể còn phức tạp hơn. Cho đến nay, người ta vẫn chưa hiểu rõ tác động tích cực và tiêu cực tiềm ẩn của EUDR đối với những người trồng cà phê quy mô nhỏ, điều này có thể có những tác động khác nhau đối với việc thực thi EUDR lâu dài trên toàn cầu.

Mục tiêu cụ thể

Nghiên cứu có ba mục tiêu cụ thể.

• Cung cấp thông tin chi tiết về tác động tiềm ẩn của Quy định về Phá rừng của EU,
• Phát triển sự hiểu biết về cách người trồng cà phê bị ảnh hưởng bởi EUDR, và
• Đưa ra các khuyến nghị mà ban chỉ đạo có thể sử dụng khi xem xét các tác động đối với các hộ sản xuất nhỏ.

1. Địa điểm và thời gian nghiên cứu

       1.1 Địa điểm nghiên cứu

Tại Việt Nam, 5 tỉnh Tây Nguyên bao gồm Đắk Lắk, Lâm Đồng, Đắk Nông, Gia Lai và Kon Tum nổi tiếng là những tỉnh sản xuất cà phê Robusta lớn nhất Việt Nam, trong khi cà phê Arabica phổ biến hơn ở các tỉnh khác như Sơn La , Điện Biên, Lâm Đồng, Quảng Trị, Nghệ An (Tasa 2018).

Nghiên cứu sẽ được thực hiện tại hai tỉnh sản xuất cà phê của Việt Nam là Lâm Đồng và Nghệ An.

       1.2 Khung thời gian

Ước tính là nhóm nghiên cứu sẽ thực hiện nghiên cứu trong vòng bảy tháng, từ tháng 2 đến tháng 9 năm 2023.

2. Các sản phẩm chính

-  Một bài thuyết trình với những kết quả sơ bộ sẽ được trình bày tại hội thảo phản hồi để thu thập ý kiến từ nhiều người tham gia, mà nhóm nghiên cứu sử dụng làm đầu vào để cải thiện và nâng cao chất lượng của báo cáo.

-  Một báo cáo nêu chi tiết các tác động tiềm ẩn của EUDR đối với sinh kế của người trồng cà phê quy mô nhỏ, tập trung vào Chi phí và giá cả; Việc làm; Tài sản sinh kế; Tiếp cận sản phẩm và dịch vụ; Phí và thuế; Các mối quan hệ quyền lực. Hơn nữa, báo cáo này phải chỉ ra các biện pháp để giảm tác động bất lợi do EUDR.

-  Một bản tin chính sách tóm tắt những phát hiện chính và hàm ý chính sách để thực hiện tốt hơn EUDR trong thời gian tới.

3. Cách tiếp cận

Sử dụng kết hợp các phương pháp nghiên cứu định lượng và định tính để có được thông tin đa dạng và toàn diện từ các bên liên quan khác nhau. Nhóm nghiên cứu sẽ chọn hai cộng đồng ở hai tỉnh sản xuất cà phê (Lâm Đồng và Nghệ An) để thực hiện khảo sát hộ gia đình. Ngoài các cuộc điều tra hộ gia đình, các cuộc phỏng vấn người cung cấp thông tin chính và thảo luận nhóm tập trung là rất cần thiết để thu thập thông tin chi tiết và quan điểm đa dạng từ những người có liên quan. Cuối cùng, hội thảo phản hồi là rất quan trọng để chia sẻ và xác minh thông tin thu thập được cũng như tìm kiếm phản hồi từ các bên liên quan.

4. Tổ chức nghiên cứu

Để thực hiện nghiên cứu, SRD đang tìm kiếm một nhóm bao gồm một trưởng nhóm và một thành viên.

5. Yêu cầu về chuyên môn và kinh nghiệm của nhóm nghiên

Trưởng nhóm

• Có ít nhất 7 năm kinh nghiệm về quản lý tài nguyên thiên nhiên trong các dự án phát triển;
• Có bằng thạc sĩ về quản lý môi trường, khoa học kinh tế và xã hội ứng dụng, phát triển xã hội, khoa học môi trường hoặc chuyên ngành liên quan;
• Khả năng làm việc tốt với các quan chức Chính phủ và nhân viên cộng đồng;
• Khả năng làm việc theo nhóm, phát triển sức mạnh tổng hợp và thiết lập quan hệ làm việc hiệu quả với các bên liên quan khác nhau;
• Năng lực tổ chức và quản lý mạnh mẽ và đã được chứng minh với kỹ năng báo cáo và điều phối xuất sắc, đồng thời cung cấp kết quả kịp thời;
• Thành thạo tiếng Anh và tiếng Việt (cả nói và viết);
• Có kiến thức tốt về phát triển cà phê, EUDR và đánh giá tác động.

Thành viên nhóm

• Có ít nhất 5 năm làm việc trong lĩnh vực đánh giá hoặc nghiên cứu
• Có kiến thức tốt về phân tích lợi ích chi phí, trồng và kinh doanh cà phê,
• Có khả năng làm việc nhóm và viết báo cáo.

6 Ngân sách của nghiên cứu

Ngân sách của nghiên cứu này đến từ dự án FGMC.

Tổng ngân sách là 31.000 GBP.

(Trong đó: - Tiền chuyên gia trưởng nhóm và các thành viên không vượt quá 12.000 GBP;

                 - Tiền thực địa SRD chi trả trực tiếp không vượt quá 19.000 GBP.)

Các chuyên gia quan tâm xin gửi CV về địa chỉ  This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. trước ngày 25/01/2023.