Dự án “Thúc đẩy quản trị rừng và thương mại gỗ hợp pháp trong Hiệp định Thương mai tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu (EVFTA)”
ĐIỀU KHOẢN THAM CHIẾU HOẠT ĐỘNG
Chuyên gia tư vấn thực hiện “Nghiên cứu cập nhật tiến trình Quản trị rừng trong thực hiện EVFTA tại Việt Nam, những thuận lợi và trở ngại trong lĩnh vực lâm nghiệp”
Tại Việt Nam, độ che phủ của rừng đang tăng lên nhưng chất lượng rừng thì lại giảm vì mất rừng và suy thoái rừng. Theo Phạm Thu Thủy và các công sự (2012), nguyên nhân trực tiếp dẫn đến mất rừng là do (i) chuyển đổi đất lâm nghiệp sang đất nông nghiệp, bao gồm cả đất trồng cây lâu năm giá trị cao; (ii) chuyển đổi đất lâm nghiệp để xây dựng cơ sở hạ tầng, đặc biệt là để xây dựng các nhà máy thủy điện; (iii) khai thác gỗ không bền vững; và iv) cháy rừng. Ngoài nguyên nhân trực tiếp như đã nêu, cũng còn có các nguyên nhân gián tiếp. Cũng theo nghiên cứu này thì một trong những nguyên nhân gián tiếp dẫn đến mất rừng và suy thoái rừng là năng lực quản lý nhà nước còn hạn chế. Điều này cho thấy sự cần thiết phải nâng cao năng lực quản lý và giám sát việc trồng và khai thác rừng. Đặc biệt, trong bối cảnh Việt Nam đã chính thức ký kết hiệp định VPA-FLEGT và nhiều doanh nghiệp tăng cường xuất khẩu các sản phẩm có nguồn gốc từ gỗ. Hiệp định Thương mại tự do EU - Việt Nam (EVFTA) sẽ tạo cơ hội để tự do hoá thương mại các sản phẩm gỗ, từ đó tăng kim ngạch xuất khẩu của nền công nghiệp gỗ, tạo nhiều công ăn việc làm cho lao động trong nước, tăng cường phúc lợi xã hội cho người lao động. Bên cạnh những lợi ích mà EVFTA mang lại thì cũng sẽ có thể có các rủi ro không mong muốn nếu không được theo dõi và giám sát một cách chặt chẽ. Sự phát triển của thương mại gỗ song phương đòi hỏi phải có sự giám sát độc lập trong khuôn khổ chương Thương mại và phát triển bền vững (TSD) của FTA. Điều này yêu cầu phải có sự tham gia tích cực của các tổ chức xã hội (TCXH).
Bên cạnh đó, Quản trị rừng là một tiến trình mang tính xã hội cao đòi hỏi trách nhiệm và sự tham gia không chỉ của chính quyền mà còn của nhiều bên ở các cấp khác nhau, đặt biệt là của người dân sống phụ thuộc vào rừng đóng vai trò rất quan trọng giúp ngành lâm nghiệp được bảo vệ và phát triển phát triển bền vững. Vấn đề lớn hiện nay là truyền thống của cộng đồng trong sử dụng và sở hữu rừng chưa được thể chế hóa, mặc dù ở nhiều nơi họ vẫn xem mình như chủ rừng, chủ đất qua nhiều đời dẫn đến nhiều tranh cãi và mâu thuẫn tiềm tàng. Thêm vào đó, chia sẻ lợi ích từ rừng của các công ty, đơn vị có giấy phép quản lý sử dụng rừng với người dân sinh sống ở địa phương vẫn mang nặng tính xin-cho chứ chưa minh bạch, công bằng trên cả văn bản pháp luật cũng như trên thực tế, dẫn đến bức xúc, không bằng lòng. Việc loại bỏ người dân hay cộng đồng sống phụ thuộc vào rừng ra khỏi các bên liên quan trong quản trị rừng tạo ra tình trạng bất ổn xã hội trong ngắn hạn và không bền vững về lâu dài. Vì vậy, trong khuôn khổ dự án “Thúc đẩy quản trị rừng và thương mại gỗ hợp pháp thông qua Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu” thực hiện “Nghiên cứu cập nhật tiến trình quản trị rừng trong thực hiện EVFTA tại Việt Nam, những thuận lợi và trở ngại trong lĩnh vực lâm nghiệp” để xác định và giải quyết những vướng mắc còn tồn tại trong quá trình thực thi Hiệp định EVFTA, từ đó đưa ra những khuyến nghị chính sách phù hợp.
SRD cần tuyển một chuyên gia chịu trách nhiệm thực hiện các hoạt động với nội dung chi tiết như sau:
2. MỤC TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP TRIỂN KHAI VÀ KẾT QUẢ MONG ĐỢI
2.1. Mục tiêu
Mục tiêu chung:
Nhằm đánh giá thực trạng công tác quản trị rừng, các biện pháp chống buôn bán gỗ bất hợp pháp và thực trạng điều kiện xã hội trong lĩnh vực lâm nghiệp khi thực hiện EVFTA và VPA/FLEGT làm cơ sở cho việc thảo luận và đề xuất các giải pháp cải thiện việc thực thi Hiệp định một cách thực chất và có hiệu quả.
Mục tiêu cụ thể:
2.2. Kết quả mong đợi
- 01 bản báo cáo rà soát các chính sách về quản trị rừng trong bố cảnh Hiệp định EVFTA, VPA/FLEGT (trong báo cáo đưa ra các dẫn chứng và nguồn trích dẫn…).
- 01 bảng hỏi khảo sát về thực trạng và những trở ngại liên quan đến quản trị rừng, khai thác gỗ trái phép và các vấn đề xã hội trong quá trình thực hiện EVFTA và VPA/FLEGT;
- 01 bản thu thập và xử lý số liệu liên quan đến tiến độ triển khai và thực hiện EVFTA và VPA/FLEGT trong các cơ quan chính phủ cũng như các doanh nghiệp, người lao động. (Trong bối cảnh dịch COVID-19 và thực hiện Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ, việc thu thập số liệu tại các Bộ ngành liên quan và địa phương sẽ được tiến hành theo hình thức phỏng vấn trực tuyến)
- 01 báo cáo nghiên cứu tổng hợp về đánh giá và khuyến nghị chính cải thiện những khó khăn, trở ngại trong quản trị rừng nhằm tăng cường khả năng đáp ứng việc thực thi hiệp định EVFTA, VPA/FLEGT trong quản trị rừng.
3. CÁC HOẠT ĐỘNG THỜI GIAN THỰC HIỆN
Các hoạt động được thực hiện từ 19/7/2021 đến 27/8/2021, thời gian dự kiến hoàn thành từng hoạt động được thể hiện trong bảng dưới đây:
STT |
Các hoạt động thực hiện |
Thời gian hoàn thành |
Số ngày công |
1 |
Rà soát các chính sách, báo cáo nghiên cứu về quản trị rừng trong bố cảnh Hiệp định EVFTA, VPA/FLEGT (trong báo cáo đưa ra các dẫn chứng và nguồn trích dẫn…). |
19/7 – 25/7 |
7 |
2 |
Xây dựng bảng hỏi khảo sát về thực trạng và những trở ngại liên quan đến quản trị rừng, khai thác gỗ trái phép và các vấn đề xã hội trong quá trình thực hiện EVFTA và VPA/FLEGT đồi với: Cơ quan quản lý nhà nước cấp trung ương và địa phương, doanh nghiệp, cộng đồng và hộ gia đình. |
25/7 – 30/7 |
5 |
3 |
Kiểm tra, phân tích, viết báo cáo ban đầu và khuyến nghị chính sách |
1/8 – 20/8 |
9 |
4 |
Hoàn thiện Báo cáo tổng hợp và khuyến nghị chính cải thiện những khó khăn, trở ngại trong quản trị rừng nhằm tăng cường khả năng đáp ứng việc thực thi hiệp định EVFTA, VPA/FLEGT trong quản trị rừng. |
21/8 – 26/8 |
5 |
|
Tổng |
|
26 |
4. NHIỆM VỤ CỦA CHUYÊN GIA NGHIÊN CỨU
Các chuyên gia nghiên cứu sẽ chịu trách nhiệm cụ thể như sau:
7. YÊU CẦU ĐỐI VỚI CHUYÊN GIA
8. HỖ TRỢ TỪ SRD
Các chuyên gia quan tâm xin gửi CV, thư bày tỏ nguyện vọng đến địa chỉ This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. chậm nhất trước ngày 15 tháng 7 năm 2021