Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường đang ngày càng ảnh hưởng nặng nề đến sản xuất nông nghiệp và đời sống cộng đồng, chuyến tham quan thực địa tại cụm trang trại và nhà máy TH True Milk tại Nghĩa Đàn, Nghệ An vào ngày 17–18/7 vừa qua đã để lại trong tôi – với tư cách đại diện một tổ chức xã hội hoạt động trong lĩnh vực phát triển bền vững – ấn tượng sâu sắc về cách mà một doanh nghiệp sữa nội địa có thể đi đầu trong việc vận hành một chuỗi giá trị tuần hoàn, hiện đại, và thân thiện với môi trường.

1. Hệ sinh thái khép kín – Từ đồng cỏ xanh đến sản phẩm phân bón hữu cơ chất lượng cao

Ấn tượng lớn nhất đối với chúng tôi chính là hệ thống xử lý chất thải đồng bộ, hiện đại được TH đầu tư, nơi toàn bộ chất thải phát sinh từ hoạt động chăn nuôi bò sữa – bao gồm phân, nước tiểu, nước rửa chuồng, thức ăn thừa, phế phẩm trong quá trình ủ chua và phụ phẩm hữu cơ – đều được thu gom qua hệ thống đường ống kín, tránh hoàn toàn tình trạng phát tán mùi hôi hay nước thải ra môi trường. Việc loại bỏ hoàn toàn quá trình phân hủy yếm khí – nguyên nhân chính gây phát thải khí metan (CH₄) – cho thấy TH đã tiếp cận một trong những hướng xử lý chất thải tiên tiến nhất hiện nay.

Các nguyên liệu sau đó được phối trộn cùng phần phân bò sau khi tách nước và bùn vi sinh từ hệ thống xử lý nước thải sinh học, rồi đưa vào quá trình ủ hiếu khí có đảo trộn, kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm, tạo ra sản phẩm phân bón hữu cơ đạt chất lượng cao.

Việc loại bỏ hoàn toàn quá trình phân hủy yếm khí – nguyên nhân chính gây phát thải khí metan (CH₄) – cho thấy TH đã tiếp cận một trong những hướng xử lý chất thải tiên tiến nhất hiện nay. Theo tính toán từ các chuyên gia môi trường, công nghệ này có thể giúp giảm phát thải khí nhà kính lên đến 60–70% so với các mô hình xử lý truyền thống.

 2. Ứng dụng công nghệ cao – Tối ưu hóa cả hiệu quả kinh tế và môi trường

 Một điểm đáng chú ý là toàn bộ dây chuyền xử lý được trang bị máy móc công nghệ cao nhập khẩu từ Đức và Israel, với công suất lớn (ví dụ: máy đảo trộn hiếu khí dạng hàng 52m3/phút) và khả năng đảo trộn nhiều vòng để quá trình hiếu khí diễn ra triệt để. Trong quá trình xử lý, vi sinh vật và men vi sinh nhập khẩu từ Mỹ cũng được sử dụng để phân giải và cố định đạm, phân giải lân khó tan, phân hủy cellulose và nâng cao chất lượng phân bón, bổ sung nhóm vi sinh vật đất, có lợi trong canh tác, cải tạo đất

 Từ mỗi 1.000 tấn nguyên liệu ban đầu, TH thu được khoảng 262 tấn phân hữu cơ thành phẩm có độ ẩm đạt tiêu chuẩn (~30%) – một con số cho thấy hiệu suất chuyển đổi sinh học rất cao.

 3. Tác động lan tỏa – Mô hình tham chiếu cho nông nghiệp bền vững Việt Nam

 Không chỉ sử dụng nội bộ cho các cánh đồng cỏ và cây trồng trong trang trại, phân bón hữu cơ TH (với thương hiệu Greenma) còn được cung ứng ra thị trường, phục vụ các vùng sản xuất nông nghiệp tại tại nhiều tỉnh khác… Điều này góp phần thay thế phân hóa học, cải thiện độ phì đất, phục hồi hệ vi sinh vật trong đất và hạn chế tồn dư hóa chất trong nông sản – một bước đi đúng đắn trong chiến lược sản xuất nông nghiệp hữu cơ quốc gia.

 Hơn nữa, mô hình này có thể trở thành hình mẫu cho các địa phương, doanh nghiệp và hợp tác xã chăn nuôi trên cả nước trong việc chuyển đổi phương thức xử lý chất thải sang hướng bền vững, tuần hoàn và ít phát thải hơn.

 Với tư cách là một tổ chức xã hội hoạt động trong lĩnh vực môi trường và phát triển bền vững, chúng tôi đánh giá cao sự đầu tư bài bản, tầm nhìn dài hạn và cam kết thực chất của TH True Milk trong việc:

•  Tích hợp nguyên tắc kinh tế tuần hoàn vào toàn bộ chuỗi sản xuất – từ trồng trọt, chăn nuôi, chế biến đến xử lý chất thải và hoàn nguyên đất.
• Áp dụng công nghệ tiên tiến và minh bạch, có thể chia sẻ, nhân rộng và tham chiếu cho các mô hình phát triển nông nghiệp xanh.
• Góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững (SDGs), đặc biệt là SDG 12 (Sản xuất và tiêu dùng có trách nhiệm) và SDG 13 (Ứng phó với biến đổi khí hậu).

 TH True Milk không chỉ là một thương hiệu sữa uy tín mà còn là minh chứng sống động cho khả năng dẫn dắt cuộc chuyển đổi xanh trong nông nghiệp Việt Nam. Những gì chúng tôi chứng kiến tại Nghĩa Đàn không đơn thuần là công nghệ – đó là sự kết hợp giữa trách nhiệm môi trường, tri thức quản trị hiện đại và cam kết phát triển bền vững.

 Chúng tôi kỳ vọng rằng, mô hình này sẽ tiếp tục được nghiên cứu, hoàn thiện và chia sẻ rộng rãi trong cộng đồng các doanh nghiệp, nhà quản lý và tổ chức xã hội, góp phần kiến tạo một nền nông nghiệp xanh – sạch – tuần hoàn cho Việt Nam trong tương lai.