NGHIÊN CỨU ĐÁNH GIÁ HIỆN TRẠNG KINH TẾ - XÃ HỘI VÀ GIỚI CỦA NGƯỜI DÂN TRONG VÙNG DỰ ÁN BẢO VỆ KHÍ HẬU VÀ RỪNG NGẬP MẶN KẾT HỢP CẢI THIỆN THU NHẬP CHO CÁC CỘNG ĐỒNG DỄ BỊ TỔN THƯƠNG – VM069

Dự án “Bảo vệ khí hậu và rừng ngập mặn kết hợp với cải thiện thu nhập cho các cộng đồng dễ bị tổn thương” được triển khai trong 3 năm bắt đầu từ tháng 4/2021, tại xã Đất Mũi thuộc địa bàn Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau và xã Tam Giang Đông thuộc Ban Quản lý rừng phòng hộ Tam Giang.

Mục tiêu của dự án là tăng cường việc tích lũy Carbon của rừng ngập mặn thông qua các nỗ lực bảo tồn rừng, phát triển rừng và cải thiện sinh kế cho cộng đồng người nghèo và dễ bị tổn thương sống ở vùng rừng ngập mặn được nâng cao mà không ảnh hưởng đến bảo vệ môi trường và rừng ngập mặn, được nhân rộng, lồng ghép trong các chính sách cấp quốc gia và cấp tỉnh để tăng cường bảo vệ khí hậu trong các hệ sinh thái độc đáo nhưng dễ tổn thương.

Trong khuôn khổ dự án, để có thể đánh giá được kết quả các mục tiêu của dự án phần sinh kế, nhóm nghiên cứu của Trung tâm SRD cũng đã tiến hành thu thập hiện trạng kinh tế - xã hội và sinh kế của người dân trong vùng dự án để làm tiền đề phát triển một mô hình sinh kế bền vững, hiệu quả.

Trong tháng 5 và tháng 6, gần 400 hộ dân có đất sản xuất và không có đất sản xuất tại khu vực dự án đã được khảo sát và thu thập thông tin bằng các công cụ khảo sát có sự tham gia (PRA), phỏng vấn bảng hỏi, thảo luận nhóm. Nội dung đánh giá bao gồm:

Đánh giá thực trạng sinh kế của các hộ dân sống trong khu vực dự án, các loại hình sinh kế, các vấn đề về văn hóa xã hội và sự tham gia của người dân vào các tổ chức cộng đồng chính thức và phi chính thức.

Đánh giá thực trạng và nhận thức về vấn đề giới của người dân và cộng đồng.

Đánh giá nhận thức của người dân và cộng đồng về sự đa dạng sinh học của rừng, sinh kế gắn liền với sự đa dạng và tầm quan trọng của rừng và tính đa dạng sinh học của nó. Thảo luận các giải pháp, kiến nghị trong bảo vệ tính đa dạng sinh học và bảo vệ và phát triển rừng ngập mặn liên quan đến sinh kế bền vững.

Thông qua hoạt động, nghiên cứu đã xác định được các mô hình sinh kế chính tại địa phương như: Nuôi tôm dưới tán rừng, nuôi sò huyết, ốc, ngao, khai thác thủy sản, đan chài lưới, … Xác định được thực trạng kinh tế, xã hội của các hộ gia đình thuộc khu vực dự án tại VQG Mũi Cà Mau và BQLRPH Tam Giang thông qua các chỉ tiêu về thu nhập, tích lũy, các mô hình sinh kế. Xác định được hiện trạng đất sản xuất, hiệu quả và tác động đối với rừng ngập mặn của các mô hình sinh kế hiện có của các HGĐ.

Bên cạnh đó, hoạt động nghiên cứu đã đánh giá cả các tác động của thiên tai, suy giảm rừng ngập mặn, biến đổi khí hậu, … đến sinh kế của HGĐ và các tác động hiện có cùng với sự tham gia của người dân.

Các thông tin của nghiên cứu thu được góp phần rất lớn vào việc cung cấp thông tin đầu vào cho dự án và làm cơ sở để triển khai các hoạt động cũng như đánh giá hiệu quả của dự án.